Chemia środków trujacych i procesów odkażania

niestacjonarne

I stopnia

obowiązkowy

Wykłady: 32 godzin - egzamin;

Ćwiczenia: 6 godz - zaliczenie;

Laboratorium: 8 godzin - zaliczenie

• Chemia ogólna i nieorganiczna; wym. wstępne: zna podstawowe prawa chemii ogólnej

• Chemia organiczna; wym. wstęp: zna podstawy chemii organicznej na poziomie akademickim

• Chemia fizyczna; wym. ws: zna podstawowe prawa chemii fizycznej

• Chemia analityczna; wym. wstępn: zna podstawy chemii analitycznej

• Analiza instrumentalna; wym. wstępne: potrafi obsługiwać podstawowe przyrządy wykorzystywane w analizie instrumentalnej i potrafi prowadzić odpowiednie obliczenia stosowane podczas analizy instrumentalnej

Semestr: VII

Kierunek: chemia

Specjalność: materiały niebezpieczne i ratownictwo chemiczne

dr hab. inż. Stanisław POPIEL

Lp. Aktywność Obciążenie w godz.

1 Udział w wykładach 32

2 Samodzielne studiowanie tematyki wykładów 15

3 Udział w ćwiczeniach 6

4 Samodzielne przygotowanie się do ćwiczeń 6

5 Udział w laboratoriach 8

6 Samodzielne przygotowanie się do laboratoriów 8

7 Udział w seminariach -

8 Samodzielne przygotowanie się do seminariów -

9 Realizacja projektu -

10 Udział w konsultacjach 8

11 Przygotowanie do egzaminu 8

12 Udział w egzaminie 2

Godz. / ECTS

Sumaryczne obciążenie pracą studenta 93 / 3

Zajęcia z udziałem nauczycieli: 1+3+5+7+9+10+12 56 / 2

Zajęcia o charakterze praktycznym: 5+6+9 16 / 0,5

Zajęcia powiązane z działalnością naukową: 1+2+3+4+7+8 59 / 2

• Ogólna charakterystyka i podział bojowych środków trujących (BST).

• Związki paralityczno-drgawkowe.

• Środki trujące o działaniu nekrozującym.

• Związki chemiczne o właściwościach psychotoksycznych.

• Substancje o działaniu fitotoksycznym.

• Drażniące BST.

• Ogólnotrujące i duszące BST

• Toksyny

• Zjawiska fizyko-chemiczne w procesach odkażania

• Unieszkodliwianie fosforoorganicznych, nekrozujących i drażniących BST

• Środki odkażające

WYKŁADY:

1. Ogólna charakterystyka i podział bojowych środków trujących (BST). Charakterystyka właściwości toksycznych poszczególnych grup BST (wg podziału toksykologicznego). Podstawowe pojęcia toksykologii. Jednostki i miary toksyczności. Mechanizm zatrucia. Zależność między objawami zatrucia, a wchłoniętą dawką. Wymagania taktyczno-techniczne.

2. Związki paralityczno-drgawkowe. Alkilofluorofosfoniany. Związki fosforoorganiczne szeregu V.

3. Środki trujące o działaniu nekrozującym. Iperyt siarkowy. Homologi i analogi iperytu siarkowego. Iperyty azotowe. Alkilo- i arylodichloroarsyny. Luizyt.

4. Związki chemiczne o właściwościach psychotoksycznych.

5. Substancje o działaniu fitotoksycznym. Drażniące BST.

6. Ogólnotrujące i duszące BST

7. Toksyny

8. Unieszkodliwianie fosforoorganicznych, nekrozujących i drażniących BST.

9. Środki odkażające.

10. Zjawiska fizyko-chemiczne w procesach odkażania

LABORATORIA:

1. Porównanie szybkości odkażani a sulfidu 2-chloroetylowo-etylowego (CEES, imitator iperytu siarkowego) za pomocą roztworu alkoholanu sodowego i alkoholanu sodowego z dodatkiem amin

2. Chromatograficzne oznaczanie produktów powstających podczas odkażania wybranych BST

3. Badanie zdolności odkażania imitatora iperytu siarkowego z różnych powierzchni z wykorzystaniem odkażalnika organicznego (ORO)

4. Porównanie skuteczności pochłaniania (i zatrzymywania) wybranych BST przez materiały wykorzystywane do neutralizacji skażeń chemicznych

5. Oznaczanie chloru czynnego i alkaliczności całkowitej w preparatach odkażających

6. Porównanie kinetyki reakcji hydrolizy imitatora iperytu siarkowego

(sulfidu 2-chloroetylowo-etylowego) w środowisku wodnym i w mieszaninie woda-dioksan

7. Badanie skuteczności sorbentów w procesie likwidacji skażeń

8. Badanie kinetyki przenikania DMMP (imitatora bojowych środków trujących z grupy FOST) przez powierzchnię rękawiczki gumowej.

LITERATURA

Podstawowa:

• 1. J. Grochowski, S. Głozak, Chemia środków trujących – skrypt WAT, 1973, S-34531

• 2. E. Szczucki, Chemia środków trujących Cz. III, Chemia toksykologiczna – skrypt WAT, 1973: S-34894

• 3. E. Szczucki, S. Buda, Chemia procesów odkażania – skrypt WAT, 1981, S-39758

Uzupełniająca:

1. Praca zbiorowa, "Konwencja o zakazie prowadzenia badań, produkcji, składowania i użycia broni chemicznej oraz o zniszczeniu jej zapasów", Haga 1995, Sygnatura: S-53510

2. Leszek Konopski, Historia broni chemicznej, Bellona, Warszawa 2009

3. Praca zb. (Z. Witkiewicz - Red.) 1000 słów o chemii i broni chemicznej, wydawnictwo MON, Warszawa 1987: S-48763

4. E. Crody, Broń chemiczna i biologiczna. Raport dla obywatela. Tłumaczenie z angielskiego. WNT, Warszawa 2003, Sygn. 59220.

5. T.C. Marrs, R.L. Maynard, F.R. Sidel (Eds.) Chemical Warfare Agents. Toxicology and treatment, 2nd Edition, Wiley & Sons -2007. Sygn. 64593.

6. R.C. Gupta (Ed.), Handbook of Toxicology of CWAs, 2nd edition, Academic Press, 2015.

WIEDZA:

W1 Zna nazwy systematyczne i budowę strukturalną poszczególnych związków należących do bojowych środków trujących (BST), podstawowe właściwości fizykochemiczne i toksyczne oraz metody odkażania (technologie unieszkodliwiania oraz niszczenia) BST. K_W01, K_W02, K_W04,

W2 Zna właściwości toksyczne i fizykochemiczne środków przemysłowych. K_W03

W3 Zna zasady BHP wymagane przy pracy z bojowymi środkami trującymi. K_W11

W4 Zna substancje chemiczne i procesy służące do unieszkodliwianie (odkażania) BST K_W16

W5 Zna zjawiska fizykochemiczne związane z procesami odkażania. K_W10

UMIEJĘTNOŚCI:

U1 Umie odkażać i badać procesy towarzyszące unieszkodliwianiu BST ze szczególnym uwzględnieniem właściwych warunków bezpieczeństwa pracy K_U01, K_U02, K_U03.

U2 Umie badać skuteczność odkażania. K_U04

U3 Umie planować i przeprowadzać eksperymenty, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski. K_U05, K_U06

KOMPETENCJE SPOŁECZNE:

K1 Rozumie potrzebę ciągłego uczenia się a także potrafi inspirować innych. K_K01, K_K02, K_K03, K_K05

Przedmiot jest zaliczany na ocenę.

• Warunkiem koniecznym uzyskania oceny pozytywnej z przedmiotu jest wykazanie się wiedzą oraz umiejętnościami wymienionymi w Efektach kształcenia

• efekty W1, W2 i W3, oraz U3 sprawdzane są na kolokwium

• efekt W3, W4 i W5 oraz U1, U2 i U3 sprawdzane ustnie podczas wykonywania ćwiczeń laboratoryjnych

• Forma i warunki zaliczania przedmiotu:

• Zaliczenie ćwiczeń: w trakcie ćwiczeń przeprowadzone zostaną dwa sprawdziany pisemne; Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest uzyskanie oceny minimum 3.0 z każdego sprawdzianu pisemnego. Ocena końcowa z ćwiczeń jest średnią arytmetyczną z obu sprawdzianów pisemnych

• Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych: oceny ze sprawdzianów ustnych przed każdym z ćwiczeń + oceny ze sprawozdań. Ocena zaliczenia jest średnią ze wszystkich ocen.

• Zaliczenie przedmiotu: pisemne, można przystąpić pod warunkiem zaliczenia ćwiczeń audytoryjnych. Egzamin ma charakter testu składającego się z kilkunastu pytań, na które należy udzielić odpowiedzi. W przypadku niezadowalającego wyniku testu przewidziany jest dodatkowe zaliczenie ustne.

Nie dotyczy