Zintegrowane laboratorium statków powietrznych

stacjonarne

I stopnia

obowiązkowy

L 90/Z razem: 90 godz., 5 pkt ECTS

Budowa i instalacje płatowcowe / Znajomość zasad budowy i działania elementów wyposażenia i sterowania statków powietrznych, wiedza nt. budowy i działania systemów statku powietrznego.

Wytrzymałość materiałów i konstrukcji / Wiedza o materiałach konstrukcyjnych.

Materiały lotnicze / Wiedza na temat materiałów stosowanych w budowie statków powietrznych, zespołów napędowych, podstawowych właściwości wytrzymałościowych, technologicznych i użytkowych

Czynnik ludzki / Znajomość roli człowieka w środowisku technicznym i wpływu jego działalności na powstawanie i eliminację błędów ludzkich oraz spowodowanie wzrostu oraz wpływu na efektywność obsługi poprzez pod-niesienie poziomu bezpieczeństwa i jakości wykonywania operacji obsługowych.

semestr szósty / lotnictwo i kosmonautyka / wszystkie specjalności

dr inż. Sławomir TKACZUK

aktywność / obciążenie studenta w godz.:

1. Udział w wykładach / 0

2. Udział w laboratoriach / 60

3. Udział w ćwiczeniach / 0

4. Udział w seminariach / 0

5. Samodzielne studiowanie tematyki wykładów / 0.

6. Samodzielne przygotowanie do laboratoriów / 60

7. Samodzielne przygotowanie do ćwiczeń / 0

8. Samodzielne przygotowanie do seminarium / 0

9. Realizacja projektu / 0

10. Udział w konsultacjach / 8

11. Przygotowanie do egzaminu / 0

12. Przygotowanie do zaliczenia / 4

13. Udział w egzaminie / 0

Sumaryczne obciążenie pracą studenta: 140 godz./ 5 ECTS

Zajęcia z udziałem nauczycieli (1+2+3+4+9+10+13): 76 godz./ 3 ECTS

Zajęcia powiązane z działalnością naukową 50 godz./ 2 ECTS

Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązujące podczas wykony-wania obsług statków powietrznych. Obsługi bieżące statków powietrznych. Obsługa zespołów płatowca samolotu i śmigłowca. Obsługa wyposażenia pokładowego statków powietrznych. Weryfikacja uszkodzeń i wymiana podzespołów płatowcowych. Kontrola głównych parametrów pracy poszczególnych systemów płatowcowych. Obsługi systemów i urządzeń awaryjnych statków powietrznych. Obsługa zespołu napędowego.

Laboratorium / metoda werbalno-praktyczna, polegająca na grupowym i indywidualnym wykonywaniu czynności praktycznych.

1. Środki bezpieczeństwa - statek powietrzny i warsztat. Przygotowanie do pracy ze sprzętem lotniczym w hangarze H7. Przepisy bezpieczeństwa i BHP / 6/

Aspekty bezpieczeństwa pracy w zakresie obsługi statków powietrznych, aspekty bezpieczeństwa pracy w zakresie prac warsztatowych. Warunki postępowania ze sprężonymi gazami, materiałami MPS i chemikaliami. Stosowane środki gaśnicze w przypadku zagrożeń.

2. Obsługa podstawowa samolotu / 6 /

Najczęściej wykonywane procedury obsług liniowych statków po-wietrznych, operacje holowania, podnoszenia, tankowania uzupełniania gazów i systemów pokładowych, smarowania. Mycie i odladzanie statków powietrznych, sposoby przechowywania i kotwiczenia samolotów. Korzystanie z naziemnego źródła energii elektrycznej. Wpływ warunków środowiska na obsługę i funkcjonowanie statku powietrznego.

3. Obsługa podstawowa śmigłowca / 6 /

Najczęściej wykonywane procedury obsług liniowych śmigłowców, operacje holowania, podnoszenia, tankowania uzupełniania gazów i systemów pokładowych, smarowania. Mycie i odladzanie śmigłowców. Sposoby przechowywania i kotwiczenia śmigłowców. Rodzaje uszkodzeń i techniki kontroli wzrokowej i NDT. Techniki demontażu i ponownego montażu; Techniki wykrywania i usuwania usterek. Programy kontroli starzenia się, zmęczenia i korozji; Usuwanie korozji, ocena i ponowne zabezpieczanie przed korozją. Metody naprawy generalnej; Instrukcja naprawy konstrukcji płatowca; Uszczelnianie konstrukcji i zwiększanie jej sztywności; Badanie podnośników śrubowych, urządzeń dźwigniowych. Systemy podnoszenia sp. Badanie i kontrola linkowych i popychaczowych układów sterowania. Opony i koła, hamulce, systemy antypoślizgowe i automatycznego hamownia; Wskazania i ostrzeżenia; Sterowanie; Wymagania dla sprzętu wykorzystywanego w sytuacjach awaryjnych. Awaryjne systemy unoszenia na powierzchni; Drzwi i wyjścia awaryjne: konstrukcja, mechanizmy, działanie i urządzenia zabezpieczające; Stateczniki, zastrzały i elementy podwozia; Uszczelnianie konstrukcji i zwiększania napięcia; Schody. Montaż siedzeń; Drzwi i wyjścia awaryjne: konstrukcja i działanie; Budowa i montaż okien. Siedzenia, pasy bezpieczeństwa. Budowa, pochłanianie wstrząsów; Układ kabiny; Rozmieszczenie wyposażenia w kabinie; Montaż wyposażenia kabiny; Sprzęt w kabinie służący rozrywce; Mon-taż kuchni; Kompletowanie wyposażenia końcowego; Sprzęt do obsługi i przechowywania ładunku; Układ kabiny, systemy unieruchomienia ładunku, Pasy i siatki; Montaż siedzeń i system załadunku.

4. Niwelacja i wyważanie samolotu / 6 /

Geometria płatowca; Metody niwelacji i kontroli geometrii. Przygotowanie statku powietrznego do ważenia i niwelacji. Wykonanie procedury niwelacji i ważenia SP. Obliczania położenia środka masy. Przygotowanie arkusza niwelacji.

5. Obsługa zespołów płatowca statku powietrznego / 6 /

Rodzaje uszkodzeń i techniki kontroli wzrokowej i NDT. Techniki de-montażu i ponownego montażu; Techniki wykrywania i usuwania usterek. Programy kontroli starzenia się, zmęczenia i korozji; Usuwanie korozji, ocena i ponowne zabezpieczanie przed korozją. Metody naprawy generalnej; Instrukcja naprawy konstrukcji płatowca; Uszczelnianie konstrukcji i zwiększanie jej sztywności; Badanie podnośników śrubowych, urządzeń dźwigniowych. Systemy podnoszenia sp. Badanie i kontrola linkowych i popychaczowych układów sterowania. System wypuszczanie i chowanie podwozia: normalny i awaryjny; Czujnik po-wietrze-ziemia (weight-on-wheel sensor); Opony i koła, hamulce, systemy antypoślizgowe i automatycznego hamowania; Wskazania i ostrzeżenia; Sterowanie; Wymagania dla sprzętu wykorzystywanego w sytuacjach awaryjnych. Awaryjne systemy unoszenia na powierzchni; Drzwi i wyjścia awaryjne: konstrukcja, mechanizmy, działanie i urządzenia zabezpieczające; Skrzydła, stateczniki, zastrzały i elementy podwozia; Uszczelnianie konstrukcji i zwiększania napięcia; Schody. Montaż siedzeń; Drzwi i wyjścia awaryjne: konstrukcja i działanie; Budowa i montaż okien oraz mechanizmy wiatrochronu. Siedzenia, pasy bezpieczeństwa. Budowa, pochłanianie wstrząsów; Układ kabiny; Rozmieszczenie wyposażenia w kabinie; Montaż wyposażenia kabiny; Sprzęt w kabinie służący rozrywce; Montaż kuchni; Kompletowanie wyposażenia końcowego; Sprzęt do obsługi i przechowywania ładunku; Układ kabiny, systemy unieruchomienia ładunku, Pasy i siatki; Mon-taż siedzeń i system załadunku;

6. Procedury kontroli głównych parametrów systemu paliwowego statku powietrznego / 6 /

Procedury kontroli systemu paliwowego. Budowa i analiza działania całego systemu oraz jego poszczególnych elementów (zbiorników, układów przetłaczających paliwo i elementów sterujących kolejnością wypracowania paliwa).

7. Procedury kontroli głównych parametrów systemu hydrauliczne-go i pneumatycznego statku powietrznego / 6 /

Procedury kontroli systemu hydraulicznego statku powietrznego. Wy-korzystanie naziemnego źródła energii hydraulicznej. Procedury kontro-li systemu pneumatycznego statku powietrznego. Wykorzystanie i na-ziemnych źródeł sprężonego powietrza i azotu.

8. Obsługa lotniczego zespołu napędowego i procedury kontroli parametrów pracy lotniczego zespołu napędowego/ 6 /

Procedury obsługi silnika tłokowego i silnika turbinowego. Procedury obsługi śmigieł. Podstawowe parametry pracy zespołów napędowych. Praca napędu śmigła; Postępowanie ze śmigłem / schematy naprawy śmigieł; Ocena zniszczenia łopaty, erozja, korozja, wpływ uszkodzenia, rozwarstwienie; Wytyczanie drogi łopaty; Wyważenie statyczne i dynamiczne; Konserwacja i rozkonserwowywanie śmigła.

9. Procedury kontroli parametrów pracy lotniczych przyrządów pokładowych / 6 /

Procedury obsługi przyrządów pokładowych. Podstawowe parametry pracy wybranych przyrządów pokładowych. Wykorzystanie aparatury kontrolno-pomiarowej do weryfikacji stanu zdatności przyrządów pokładowych.

10. Sprawdzenie układu OCP i wskazań przyrządów pilotażowych / 6 /

Procedury obsługi areometrycznych przyrządów pokładowych. Pod-stawowe sprawdzenia parametrów pracy wybranych przyrządów pokładowych. Wykorzystanie aparatury kontrolno-pomiarowej do kontroli wskazań przyrządów areometrycznych.

11. Obsługa systemów elektroenergetycznych statku powietrznego / 6 /

Procedury obsługi systemów elektroenergetycznych. Działanie, funkcjonowanie i użytkowanie urządzeń ogólnego testowania. Prace eksploatacyjne dot. systemu połączeń elektrycznych.

12. Identyfikacja elementów składowych układu elektroenergetyczne-go statku powietrznego / 6 /

Identyfikacja na podstawie schematu poszczególnych elementów sys-temu. Wykorzystanie aparatury kontrolno-pomiarowej do weryfikacji stanu zdatności elementów systemu elektroenergetycznego.

13. Obsługa systemu sterowania statku powietrznego / 6 /

Procedury obsługi systemu sterowania statku powietrznego. Wykorzystanie aparatury kontrolno-pomiarowej do weryfikacji stanu technicznego wybranych elementów systemu sterowania statkiem powietrznym.

14. Obsługa systemów nawigacyjnych statku powietrznego / 6 /

Identyfikacja systemów nawigacyjnych. Procedury obsługi systemów nawigacyjnych statku powietrznego. Wykorzystanie aparatury kontrol-no-pomiarowej do weryfikacji stanu technicznego wybranych elementów systemu nawigacyjnego.

15. Budowa i zastosowanie lotniskowych zasilaczy energetycznych / 6 /

Budowa, działanie i użytkowanie urządzeń naziemnych wykorzystywanych do zasilania w różne rodzaje energii statków powietrznych pod-czas postoju na ziemi.

Podstawowa:

• J. Kamiński, P. Szuster, Eksploatacja samolotów i śmigłowców- ćwiczenia laboratoryjne, WAT 1996.

• K. Rutkowski, S. Woźniak, Wyposażenie hydropneumatyczne samo-lotów i śmigłowców- ćwiczenia laboratoryjne, WAT 1996.

• Stęgowski J., Ważny M.: Lotnicze systemy elektroenergetyczne. La-boratorium. Warszawa 2007, 63479

• Aircraft wiring & electrical installation. Wayers Cave 2005

Uzupełniająca:

• Dokumentacja techniczna i eksploatacyjna samolotu Jak-40,

• Dokumentacja techniczna i eksploatacyjna samolotu PZL-130,

• Dokumentacja techniczna i eksploatacyjna samolotu TS-11,

• Dokumentacja techniczna i eksploatacyjna śmigłowca Mi-2,

• Dokumentacja techniczna i eksploatacyjna samolotu Su-22.

• Dokumentacja techniczna i eksploatacyjna samolotu MiG-29.

Materiały źródłowe:

• Regulamin lotów Lotnictwa SZ RP

W1 / Ma uporządkowaną i podbudowaną teoretycznie wiedzę w zakresie konstrukcji wykorzystywanych podczas wykonywania ćwiczeń la-boratoryjnych statków powietrznych, kryteriów i metod oceny stanu technicznego tych statków powietrznych / K_W11

W2 / Ma uporządkowaną wiedzę w zakresie systemów i układów wcho-dzących w skład wyposażenia pokładowego wykorzystywanych statków powietrznych. / K_W16

W3 / Ma szczegółową wiedzę w zakresie funkcjonowania statków po-wietrznych niezbędną do zrozumienia fizycznych podstaw działania elementów, układów, urządzeń, instalacji i systemów statku po-wietrznego wykorzystywanych statków powietrznych podczas wy-konywania ćwiczeń laboratoryjnych. / K_W18

W4 / Ma podstawową wiedzę niezbędną do rozumienia pozatechnicznych uwarunkowań działalności inżynierskiej, zna podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązujące podczas obsługiwania statków powietrznych. / K_W21

U1 / Potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych i innych źródeł, potrafi integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpreta-cji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie. Potrafi identyfikować i opisywać z wykorzystaniem technik infor-macyjno-komunikacyjnych elementy, układy, urządzenia, instalacje i systemy samolotu i śmigłowca. / K_U02; K_U07

U2 / Potrafi posłużyć się właściwie dobranymi metodami i urządzeniami w celu planowania i realizacji pomiaru podstawowych wielkości cha-rakteryzujących elementy, układy, urządzenia i instalacje statku powietrznego. / K_U08

U3 / Potrafi obsługiwać podsystemy statków powietrznych zgodnie z wy-maganymi przepisami dotyczącymi ciągłej zdatności, zna zasady bezpieczeństwa obowiązujące przy takiej pracy. / K_U16

K1 / Rozumie potrzebę i zna możliwości ciągłego dokształcania się i pod-noszenia kompetencji zawodowych oraz konieczność rozwijania własnych umiejętności w posługiwaniu się narzędziami i aparaturą kontrolno-pomiarową. / K_K01

K2 / Ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowie-dzialności za wspólnie realizowane zadania. / K_K03

Przedmiot zaliczany jest na podstawie: zaliczenia z oceną.

Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych na ocenę odbywa się na podstawie średniej z pozytywnych ocen z przygotowania i wykonywania ćwiczeń.

Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych.

Osiągnięcie efektów: W1÷W4 – sprawdzenie wiedzy teoretycznej w trak-cie ćwiczeń.

Osiągnięcie efektów: U1÷U3 – sprawdzenie umiejętności w trakcie ćwi-czeń.

Osiągnięcie efektów: W1, W3, U1, U2 – zaliczenie sprawozdania z ćwi-czenia laboratoryjnego.

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje student, który uzyskał wynik średniej ocen z poszczególnych ćwiczeń równą 4,75…5,00.

Ocenę dobrą plus otrzymuje student, który uzyskał wynik średniej ocen z poszczególnych ćwiczeń równą 4,51…4,74.

Ocenę dobrą otrzymuje student, który uzyskał wynik średniej ocen z poszczególnych ćwiczeń równą 4,00…4,50.

Ocenę dostateczną plus otrzymuje student, który uzyskał wynik średniej ocen z poszczególnych ćwiczeń równą 3,51…3,99.

Ocenę dostateczną otrzymuje student, który uzyskał wynik średniej ocen z poszczególnych ćwiczeń równą 3,00…3,50.

Ocenę niedostateczną otrzymuje student, który uzyskał wynik średniej ocen z poszczególnych ćwiczeń poniżej 3,00.

Ocenę niedostateczną otrzymuje student, który na egzaminie nie spełnił wymagań na ocenę dostateczną i uzyskał poniżej 70% poprawnych od-powiedzi.