Metodologia badań społecznych

stacjonarne

II stopnia

obowiązkowy

Studia stacjonarne W 16, Ćw. 14, razem: 30 godz., 3 pkt ECTS

Brak

Brak

Dr hab. Adam Kołodziejczyk

Aktywność / obciążenie studenta w godz. (wg. arkusza Bilans ECTS)

1. Udział w wykładach / 16

2. Udział w laboratoriach / 0

3. Udział w ćwiczeniach / 14

4. Udział w seminariach / 0

5. Samodzielne studiowanie tematyki wykładów / 14

6. Samodzielne przygotowanie do laboratoriów / 0

7. Samodzielne przygotowanie do ćwiczeń / 14

8. Samodzielne przygotowanie do seminarium / 0

9. Realizacja projektu /10

10. Udział w konsultacjach / 4

11. Przygotowanie do egzaminu / 8

12. Przygotowanie do zaliczenia / 4

13. Udział w egzaminie / 2

Sumaryczne obciążenie pracą studenta: 86 godz. / 3 ECTS

Zajęcia z udziałem nauczycieli (1+2+3+4+9+10+13): 46 godz./ 1,5 ECTS

Samodzielna praca studenta: 40 godz./ 1,5 ECTS

Rozszerzenie wiedzy z zakresu etyki i metodologii badań społecznych poprzez przedstawienie usystematyzowanego przeglądu treści na temat obowiązujących standardów podejścia naukowego w obszarze nauk społecznych. Położenie nacisku na związek pomiędzy teorią, badaniami i praktyką. Opanowanie umiejętności opracowywania rozszerzonej koncepcji badawczej i powiązania z nią podstawowych narzędzi badań ilościowych i jakościowych.

Wykłady /metody dydaktyczne/: wykłady z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych i narracji problemowej z elementami pytań i dyskusji

Tematy kolejnych zajęć / liczba godzin / krótki opis treści zajęć

1. Podejście naukowe w badaniach społecznych, 2h:

Pojęcie nauki. Podstawowe założenia przyjmowane w nauce. Podstawowe cele nauki. Rola metodologii w nauce. Rewolucja w nauce. Proces badawczy.

2. Problemy etyczne w badaniach społecznych, 2h:

Etyka w badaniach naukowych. Wyrównywanie kosztów i zysków.

Wyrażanie zgody na podstawie posiadanych informacji. Prywatność, anonimowość i poufność. Kodeks postępowania etycznego.

3. Podstawowe pojęcia metodologii badań społecznych, 2h:

Pojęcia. Definicje. Teoria: jej funkcje i rodzaje. Modele

teoria, modele i badania empiryczne.

4. Podstawowe elementy procesu badawczego, 2h:

Problemy badawcze. Zmienne. Związki. Hipotezy. Problemy i hipotezy: wybrane przykłady z nauk społecznych.

5. Plany badawcze i struktura procesu badawczego, 2h:

Plan badawczy. Przykład klasycznego planu eksperymentalnego.

Wyprowadzanie wniosków o charakterze przyczynowo-skutkowym.

Podstawowe cechy planu badawczego. Rodzaje planów badawczych

6. Badania sondażowe, ich istota i użyteczność, 2h:

Ankiety pocztowe (internetowe). Wywiad osobisty. Rodzaje wywiadu. Wywiad osobisty a ankieta pocztowa. Zasady prowadzenia wywiadu. Wywiad telefoniczny (CATI)

7. Metody obserwacyjne w badaniach społecznych, 2h:

Triangulacja. Rola obserwacji. Rodzaje zachowań. Określanie czasu obserwacji i rejestrowanie danych. Wnioskowanie. Rodzaje obserwacji

Obserwacja kontrolowana.

8. Wtórna analiza danych, 2h:

Zainteresowanie wtórną analizą danych. Opinia publiczna i polityka społeczna: przykłady. Ograniczenia wtórnej analizy danych. Spis ludności. Szukanie danych wtórnych. Pomiary nieinwazyjne. Dokumenty archiwalne.. Analiza treści.

Ćwiczenia /metody dydaktyczne/: ćwiczenia w grupach ćwiczeniowych, których praca ukierunkowana jest na opracowywanie dokumentacji badawczej (koncepcji, narzędzi badawczych, raportu z badań empirycznych).

Tematy kolejnych zajęć / liczba godzin / krótki opis treści zajęć.

1. Analiza zapisów kodeksów etycznych w badaniach społecznych, 2h:

W czym wyraża się uczciwość zawodowa. Jakie powinny być relacje badacza z uczestnikami badań. Czym są badania niejawne i związane z tym problemy etyczne. Co oznacza anonimowość, prywatność, poufność badań. Jakie powinny być relacje badacza ze sponsorami i podmiotami finansującymi badania. Jakie są zobowiązania badacza wobec nauki i społeczeństwa.

2. Analiza planu organizacji badań wybranego projektu badawczego, 2h:

Informacje wprowadzające do badań. Uwarunkowania prowadzenia badań

Cel, pytania badawcze, metoda badań. Struktura procesu badawczego

Charakterystyka próby. Metody badań: CAPI, CATI, IDI, FGI. Monitoring i kontrola procesu badawczego. Sposób prezentowania danych (wykresy/tabele). Struktura raportu.

3. Opracowanie koncepcji badań empirycznych na wybrany temat, 2h:

Przykłady koncepcji badań. Uzasadnienie projektu badawczego. Poprawność sformułowania tematu badań. Określenie: celu badań, przedmiotu badań, problemów badawczych i hipotez.

4. Opracowanie narzędzia w badaniach ilościowych – kwestionariusza ankiety, 2h:.Pytania kwestionariuszowe. Treść pytań. Rodzaje pytań. Format pytań. Prządek pytań. Błędy w konstrukcji kwestionariusza. Instrukcje w kwestionariuszu. List wprowadzający. Przykładowe kwestionariusze ankiet.

5. Opracowanie narzędzia w badaniach jakościowych – scenariusza IDI/FGI, 2h: Przykłady scenariusza IDI/FGI. Struktura scenariusza: główne cele badania, próba, wprowadzenie do badań. Realizacja badań – rola moderatora w badaniu FGI. Transkrypcja nagranych wywiadów.

6. Opracowanie pracy zaliczeniowej (eseju) 2h: Według algorytmu metodologicznego ustalonego przez wykładowcę.

7. Zaliczenie przedmiotu. Test egzaminacyjny.

Zaliczenie przedmiotu na podstawie obecności i aktywności (prezentacje multimedialne) studentów na ćwiczeniach oraz opracowanej pracy zaliczeniowej (eseju). Test egzaminacyjny 25 pytań na ocenę.

Samokształcenie: Studiowanie literatury podstawowej i uzupełniającej, przygotowywanie prezentacji na ćwiczenia, opracowanie pracy zaliczeniowej.

Podstawowa:

autor, tytuł, wydawnictwo, rok wydania

Ch. Frankfort-Nachmias, D. Nachmias, Metody badawcze w naukach społecznych, Wydawnictwo Zysk i S-ka,, Poznań 2001, s. 16-112; 220-348.

E. Babbie, Podstawy badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014, s. 74-94, 129-140, 284-292, 340-351.

Poradnik metodyczny dla dyplomantów kierunków bezpieczeństwo narodowe i obronność państwa WAT, Redakcja naukowa Adam Kołodziejczyk, Mirosław Marciniak, Jakub Adamkiewicz, Wydawnictwo WAT, Warszawa 2023.

Encyklopedia bezpieczeństwa narodowego, Redakcja naukowa Jolanta Itrich-Drabarek, Andrzej Misiuk, Szymon Mitkow, Patrycja Bryczek-Wróbel, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa 2023

Frankfort-Nachmias Ch., Nachmias D., DeWaard J., Research Methods in the Social Sciences, Worth Publishers, New York 2015.

D. Silverman, Prowadzenie badań jakościowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, s. 27-37.

P. Sienkiewicz P., M. Marszałek, M., H. Świeboda, H. (eds.) Metodologia badań bezpieczeństwa narodowego, w: Seria: Monografie, AON, t. III, Warszawa 2012; t. IV, Warszawa 2013; t. V, Warszawa 2013.

M. Cieślarczyk, Teoretyczne i metodologiczne podstawy badania problemów bezpieczeństwa i obronności państwa. AP, Siedlce 2009.

Zogniskowany wywiad grupowy. Studia nad metodą. Praca zbiorowa pod redakcją Jolanty Lisek-Michalskiej i Pawła Daniłowicza, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2007, s. 11-31.

Cywile a wojskowi. Bezpieczeństwo i promocja wojska w odbiorze społecznym, Red. naukowa A. Kołodziejczyk, W. Nowosielski, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2006.

J. Stańczyk, Formułowanie kategorii pojęciowej bezpieczeństwa, FNCE, Poznań 2017

A. Kołodziejczyk, Bezpieczeństwo jako „wędrujące” pojęcie, w: Język w dyskursie o bezpieczeństwie, Red. Naukowa B. Jagusiak, A. Jagiełło-Tondera, Dom wydawniczy ELIPSA, Warszawa 2020, ss. 192-210.

S. Jarmoszko, Antropologia bezpieczeństwa. Kontury naukowej tożsamości. Siedlce 2015.

Zasady etyki pracownika naukowego WAT, WAT, Warszawa 2023.

M. Cieślarczyk, A. Kołodziejczyk, Czynnik X. Morale w życiu osobistym, w działalności społecznej i zawodowej, Difin, Warszawa 2019, Rozdział 7, Aneks.

A. Kołodziejczyk, Bezpieczeństwo jako fenomen społeczny : pojęcie bezpieczeństwa, jego interpretacje i odmiany, „Saeculum Christianum” - pismo historyczno-społeczne, 2007, 14/1, 223-252.

J. Gabriel, A. Kołodziejczyk, Deontologia zawodowa w firmach ochrony osób i mienia, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa 2020, Rozdział 3, Rozdział 4

M. Szreder, Metody i techniki sondażowych badań opinii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2004, s. 208-231.

Security – Nation – Partnership. A Comparative Research on Value Changes and on Attitudes Towards Security, Army and Military Co-operation in the Czech, Poland and Germany. “Forum International” , No 19, SOWI, Strausberg 1998.

Gerais S. B., vom Hagen U., Bach P., Andreasen T., Doulgerof I., Kołodziejczyk A., Wachowicz M., Condition of Military Multinationality. The Multinational Corps Northeast in Szczecin. Report of the Trinational Research Team. “Forum International” No 24, SOWI, Strausberg, Copenhagen, Warsaw July 2003.

A. Kołodziejczyk, Hybrydowi najemnicy: udział rosyjskich PMC w wojnie w Syrii, „Studia Wschodnioeuropejskie”, Nr 15/2021, s. 212-236.

Kodeks etyki socjologa. Uchwalony przez Walne Zgromadzenie Delegatów Polskiego Towarzystwa Socjologicznego z dnia 25 marca 2012 r. https://pts.org.pl/wp-content/uploads/2016/04/kodeks.pdf

Symbol i nr efektu modułu / efekt kształcenia / odniesienie do efektu kierunkowego

W1: zna i rozumie w pogłębionym stopniu wybrane fakty, obiekty i zjawiska dotyczące bezpieczeństwa oraz metody i teorie umożliwiające wyjaśnianie zależności tymi kategoriami.

W3: zna w pogłębionym stopniu teorię i zaawansowaną metodologię badań w naukach społecznych oraz o trendach rozwojowych w badaniach nad bezpieczeństwem narodowym i międzynarodowym.

U5: potrafi prezentować swoje poglądy z wykorzystaniem specjalistycznej dopasowanej do odbiorców terminologii, prowadzić debatę oraz przedstawiać, oceniać stanowiska i poglądy dotyczące zagadnień bezpieczeństwa.

U7: potrafi formułować i testować hipotezy badawcze, dobierać adekwatne metody, techniki i konstruować narzędzia badawcze, opracowywać, prezentować i interpretować wyniki badań, z wykorzystaniem wybranych istniejących lub nowych technik i narzędzi, w tym technologii informatycznych (ICT).

K1: jest gotów do krytycznej oceny przekazywanych i odbieranych treści dotyczących bezpieczeństwa i dziedzin pokrewnych.

K2: jest gotów do uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu teoretycznych i praktycznych problemów zapewniania bezpieczeństwa oraz zasięgania opinii ekspertów w przypadku trudności z ich samodzielnym rozwiązaniem.

Przedmiot zaliczany jest na podstawie egzaminu w formie testu wiedzy.

Ćwiczenia zaliczane są na podstawie oceny aktywności na zajęciach.

Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest opracowanie pracy zaliczeniowej (eseju) na zadany temat.

Za test student otrzymuje:

- ocena 2 – poniżej 60% poprawnych odpowiedzi,

- ocena 3 – 60 ÷ 68% poprawnych odpowiedzi,

- ocena 3,5 – 69 ÷ 76% poprawnych odpowiedzi,

- ocena 4 – 77 ÷ 82% poprawnych odpowiedzi,

- ocena 4,5 – 83 ÷ 90% poprawnych odpowiedzi,

- ocena 5 – powyżej 91% poprawnych odpowiedzi.

Osiągnięcie efektów W1, W3, U5, U7, U10 weryfikowane jest w trakcie ćwiczeń i na podstawie oceny testu. Osiągnięcie efektu K1, K2 sprawdzane jest w trakcie ćwiczeń i na podstawie oceny pracy zaliczeniowej (eseju).

Brak