Pomiary chemiczne i dozymetryczne

stacjonarne

I stopnia

obowiązkowy

12 godzin wykładów, 18 godzin ćwiczeń laboratoryjnych.

zaliczenie na ocenę,

Matematyka 1, 2 i 3/rachunek różniczkowy i całkowy.

Fizyka 1 i 2/elektrostatyka i elektrodynamika, budowa atomów i cząsteczek,

Obwody i sygnały 1 i 2/ znajomość praw obowiązujących w obwodach elektrycznych,

Podstawy metrologii/podstawowy opis czujników i przetworników pomiarowych, niepewności pomiarowe

Semestr: IV

Dyscyplina naukowa (wiodąca): AEE – automatyka, elektronika i elektrotechnika

Kierunek studiów: Elektronika i Telekomunikacja

Specjalność: Systemy informacyjno-pomiarowe

dr hab. inż, Jarosław Puton

1. Udział w wykładach / 12

2. Udział w laboratoriach / 18

3. Udział w ćwiczeniach / …..

4. Udział w seminariach / …..

5. Samodzielne studiowanie tematyki wykładów / 20

6. Samodzielne przygotowanie do laboratoriów / 20

7. Samodzielne przygotowanie do ćwiczeń / …..

8. Samodzielne przygotowanie do seminarium / …..

9. Realizacja projektu / …..

10. Udział w konsultacjach / 10

11. Przygotowanie do egzaminu / 10

12. Przygotowanie do zaliczenia /….

13. Udział w egzaminie / 2

Zajęcia praktyczne: 18 godz./0,5 ECTS

Kształcenie umiejętności praktycznych: 38 godz./1 ECTS

Kształcenie umiejętności naukowych: 70 godz./2 ECTS

Udział Nauczyciela Akademickiego: 42 godz./1,5 ECTS

Przedmiot dotyczy metod pomiarowych służących do wykrywania substancji chemicznych i promieniotwórczych. Omówienie poszczególnych metod i przyrządów pomiarowych poprzedzone zostało informacjami o właściwościach substancji toksycznych, a także o źródłach i charakterystycznych parametrach promieniowania jonizującego.

Wykłady (6 x 2 godz.):

1. Substancje szkodliwe i niebezpieczne.

Ogólna charakterystyka substancji szkodliwych i niebezpiecznych związanych z techniką wojskowa. Stężenia związków chemicznych – definicje, jednostki i sposoby obliczania. Stężenia dopuszczalne, stężenia niebezpieczne, toksyczność i dawki graniczne. Najważniejsze rodzaje substancji niebezpiecznych.

2. Proste (sensorowe) metody wykrywania i pomiaru stężeń różnych substancji chemicznych.

Parametry metrologiczne czujników chemicznych (charakterystyka statyczna, parametry dynamiczne, czułość, próg wykrywalności). Czujniki termiczne, elektrochemiczne, masowe i optyczne – zasada działania, zastosowania i podstawowe parametry. Metody testowania czujników chemicznych.

3. Metody analityczne stosowane w wykrywaniu materiałów niebezpiecznych.

Przyrządy z rurkami wskaźnikowymi. Metoda płomieniowo-fotometryczna w zastosowaniu do wykrywania związków siarki i fosforu. Spektrometria ruchliwości jonów. Metody laboratoryjne oparte na chromatografii. Przegląd przyrządów rozpoznania chemicznego będących na wyposażeniu wojska.

4. Promieniowanie jądrowe.

Naturalne i sztuczne źródła promieniowania jądrowego. Rodzaje promieniowania i ich właściwości. Prawo rozpadu promieniotwórczego. Przenikanie promieniowania przez ośrodki materialne. Broń jądrowa jako potencjalne źródło skażeń promieniotwórczych.

5. Wielkości i jednostki dozymetryczne.

Aktywność materiałów promieniotwórczych. Dawka ekspozycyjna, pochłonięta i równoważnik dawki. Skażenia zewnętrzne i wewnętrzne. Oddziaływanie biologiczne promieniowania. Ochrona przed promieniowaniem jądrowym.

6. Metody pomiarowe stosowane w dozymetrii.

Ogólna charakterystyka detektorów promieniowania. Liczniki z wypełnieniem gazowym. Liczniki scyntylacyjne. Detektory półprzewodnikowe. Wydajność detektorów i ich charakterystyki energetyczne. Spektrometria promieniowania jądrowego. Przyrządy dozymetryczne stosowane w wojsku. Metody testowania przyrządów dozymetrycznych.

Ćwiczenia laboratoryjne:

1. Sensory chemiczne (4 godz.)

2. Wojskowe przyrządy rozpoznania skażeń chemicznych (4 godz.)

3. Współczesne laboratorium analityczne (pokaz – 2 godz.)

4. Pomiary dozymetryczne (4 godz.)

5. Wojskowe przyrządy dozymetryczne (4 godz.)

Podstawowa:

1. R. Kocjan, Chemia analityczna, tom 1-2, PZWL, 2019.

2. A. Hrynkiewicz, Człowiek i promieniowanie jonizujące, PWN, 2001.

Uzupełniająca:

3. P. Atkins, Chemia ogólna – cząsteczki, materia, reakcje, PWN 2019.

4. E. Skrzypczak, Z. Szefliński, Wstęp do fizyki jadra atomowego i cząstek elementarnych, PWN 2002.

5. G. Knoll, Radiation detection and measurements, 4rd ed., John Wiley & Sons, 2010.

6. Instrukcje detektorów skażeń chemicznych (AP 2C, LCAD 3.0) i promieniotwórczych (DPO)

Symbol i nr efektu przedmiotu / efekt uczenia się / odniesienie do efektu kierunkowego:

W1 / zna podstawowe właściwości substancji toksycznych i promieniotwórczych / K_W05

W2 / zna podstawy fizyczne detekcji substancji toksycznych i promieniowania jądrowego / K_W11

U1 / potrafi wykonać pomiary skażeń chemicznych i promieniotwórczych / K_U16

U2/ potrafi wykonać pomiary testujące prawidłowość pracy analizatorów skażeń chemicz-nych i promieniotwórczych / K_U15

K1 / umie współpracować w zespole i ma świadomość wynikającej z tego odpowiedzialności / K_K04

Przedmiot zaliczany jest na podstawie: zaliczenia.

Ćwiczenia laboratoryjne zaliczane są na podstawie: zaliczenia.

Zaliczenie jest prowadzane w formie pisemno-ustnej obejmującej całość programu przedmiotu.

Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń laboratoryjnych jest wykonanie praktyczne i zaliczenie sprawozdań ze wszystkich ćwiczeń na ocenę pozytywną zgodnie z regulaminem obowiązującym w

laboratorium. Ocena z zaliczenia ćwiczeń laboratoryjnych jest średnią ocen otrzymaną z poszczególnych ćwiczeń.

Osiągnięcie efektu W1, W2 - weryfikowane jest podczas egzaminu

Osiągnięcie efektu U1, U2 i K1 - sprawdzane jest podczas ćwiczeń laboratoryjnych

Oceny osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się:

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje student, który osiągnął zakładane efekty uczenia się na poziomie 91-100%.

Ocenę dobrą plus otrzymuje student który osiągnął zakładane efekty uczenia się na poziomie 81-90%.

Ocenę dobrą otrzymuje student, który osiągnął zakładane efekty uczenia się na poziomie 71-80%.

Ocenę dostateczną plus otrzymuje student, który osiągnął zakładane efekty uczenia się na poziomie 61-70%.

Ocenę dostateczną otrzymuje student, który osiągnął zakładane efekty uczenia się na poziomie 51-60%.

Ocenę niedostateczną otrzymuje student, który osiągnął zakładane efekty uczenia się na poziomie równym lub niższym niż 50%.

Ocenę uogólnioną zal. otrzymuje student, który osiągnął zakładane efekty uczenia się na poziomie wyższym niż 50%.

Ocenę uogólnioną nzal. otrzymuje student, który osiągnął zakładane efekty uczenia się na poziomie równym lub niższym niż 50%.